Jak Tai Chi pomaga osobom z niepełnosprawnościami w odzyskaniu kontroli nad ciałem?

Tai Chi to tradycyjna sztuka walki wywodząca się z Chin, zaliczana do tzw. systemów wewnętrznych, bazujących na energii płynącej z wnętrza i której początków upatruje się w XII wieku. Tai Chi daje liczne korzyści zdrowotne, a także pomaga w odzyskaniu kontroli nad ciałem. Dla osób z niepełnosprawnościami Tai Chi może stanowić bardzo dobrą formę aktywności fizycznej, zwłaszcza, że ćwiczyć można zarówno w pozycji stojącej, jak i na siedząco. Ruch jest niezwykle istotny w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia. I chodzi tu nie tylko o sam ruch mięśni czy kości, ale także krążenie krwi od i do serca, przepływ powietrza do i z płuc, przebieg impulsów elektrycznych wzdłuż komórek nerwowych, przemieszczanie się pożywienia w jelitach, przypływy i odpływy występujące w każdym organie ciała. Zgodnie z tradycyjną medycyną chińską „Chi” – wewnętrzna energia jest źródłem wszelkiego ruchu w ciele i towarzyszy wszystkim ruchom w ciele.

Tai Chi – łagodna i skuteczna forma terapii dla osób z niepełnosprawnościami

Tai Chi to delikatne, lecz skuteczne ruchy terapeutyczne działające poprzez przywrócenie siły, elastyczności i poczucia równowagi, co prowadzi do poprawy ruchomości i lepszego „krążenia” w całym ciele. Ciało i umysł są powiązane ze sobą na wiele sposobów i te powiązania silnie wpływają na stan zdrowia. Spokojne praktykowanie tai chi to skuteczny i dający zadowolenie sposób pracy nad całym ciałem i jednocześnie nad ukojeniem umysłowych niepokojów. Praktykowanie tej sztuki rozwija świadomość ogromnych i subtelnych mocy obecnych w nas samych, a świadomość ta jest podstawą do rozwinięcia w sobie wiary we własne moce lecznicze. Zaczynając od umiarkowanego wysiłku uczeń zauważy stały wzrost siły, poczucia równowagi i elastyczności. Sprawą zasadniczą jest, aby ćwiczenia te wykonywać codziennie. Im większy codzienny wysiłek, tym bardziej dogłębna poprawa.

Tai Chi – rozciąganie i obracanie ciała źródłem niezliczonych korzyści

Tai Chi kładzie nacisk na zrównoważone rozciąganie i obracanie – jest formą ćwiczeń wspomagających zrelaksowanie i rozciąganie ciała. Jest to sztuka tak delikatna, że ćwiczyć ją może każdy bez względu na wiek i stan fizyczny. Nawet ci, którzy ćwiczą na siedząco, mogą wynieść wielkie korzyści z codziennego treningu. W miarę praktykowania ciało ulega stopniowym zmianom. Ścięgna oraz więzadła skrócone i usztywnione z racji ich nieużywania stają się bardziej elastyczne. Mięśnie stają się pełniejsze i efektywniejsze w przenoszeniu ciężaru ciała. Wzrost siły pozwala na dalsze rozciąganie się, a to prowadzi do dalszego wzrostu elastyczności. Wraz z poprawą elastyczności poprawia się poczucie równowagi i zdolności przemieszczania się – chodzenia.

Rytmiczne obracanie się i rozciąganie podczas wykonywania ruchów Tai Chi, powoduje poluźnienie kręgosłupa i umożliwienie mu wykonywania bardziej swobodnych ruchów. Osoby zdolne do ćwiczenia na stojąco wzmacniają nogi, co znakomicie wspomaga kręgosłup. W miarę jak człowiek powoli obracając i łagodnie przenosząc ciężar z jednej nogi na drugą, uczy się panować nad ciężarem własnego ciała, rozwija w sobie zmysł równowagi. Wtedy też stawy rąk i nóg będą rozciągać się i pracować w większym zakresie. Bez względu na to, czy ćwiczenia wykonywane są na stojąco, czy na siedząco, większość osób uświadamia sobie z czasem subtelne zmiany zachodzące w ciele pod wpływem praktyki Tai Chi – cieplejsze dłonie, mocniejsze nogi czy większa wytrzymałość. Obracanie i rozciąganie w Tai Chi zwiększa krążenie i mobilność przy mniejszym obciążeniu ciała niż w przypadku ćwiczeń typowych w tradycji zachodniej.

Pomaga w pracy nad koordynacją, wymaga zaangażowania intelektualnego i umiejętności skupienia się na wykonywanej czynności. Część ruchów wykonywana jest symetrycznie przez obie strony ciała, ale wiele jest też takich ćwiczeń, w których lewa i prawa strona ciała wykonują inne ruchy (na przykład jedna ręka sięga, a druga w tym samym momencie wykonuje ruch przyciągania). Wymaga to sporo skupienia i wpływa na koordynację pracy obu półkul mózgowych. Tai Chi posiada dużą przewagę nad innymi formami ćwiczeń. Jest zrównoważone, wciela cechy samoregulacji i nie wystawia ciała na działanie nagłych, tnących i rozdzierających sił, które zazwyczaj są przyczynami wszelkich urazów. Jest okazją do treningu wytrzymałościowego i do ćwiczeń oddechowych – powiększa przestrzeń klatki piersiowej. Tai Chi jest wspaniałym narzędziem do lepszego rozumienia ciała i umysłu. Zapewnia poruszanie wszystkich części ciała.

Korzyści z Tai Chi płyną powoli, nawet jeśli ćwiczy się prawidłowo. Potrzebna jest cierpliwość w przeciwieństwie do lekarstw.

5 głównych korzyści z Tai Chi dla osób z niepełnosprawnościami:

1. Tai Chi zmniejsza napięcie w ciele – naturalne ruchy wykonuje się powoli w ustalonej kolejności i zestawionych w taki sposób, aby stan zdrowia ćwiczącego uległ poprawie dzięki zmniejszeniu napięcia w ciele.
2. Ruchy Tai Chi poprawiają krążenie i pogłębiają oddech, uspakajają serce i umysł.
3. Wykonywanie każdego ruchu angażuje całe ciało w sposób zrównoważony i zharmonizowany co poprawia równowagę.
4. W praktyce Tai Chi nie występuje nadmierny wysiłek czy nadwyrężenie żadnej z części ciała.
5. Tai Chi to medytacja w ruchu – relaksuje ciało i umysł.

Tai Chi – pozytywny wpływ medytacji i ruchu

Kolejną niebagatelną zaletą Tai Chi jako systemu ćwiczeń jest to, że uznaje wielką rolę umysłu dla ogólnego samopoczucia. Wysiłki mające na celu zmniejszenie napięcia w ciele będą nieskuteczne, o ile umysł pozostanie w stanie poruszenia. Oto powód, dla którego Tai Chi opracowano w taki sposób, aby stało się rodzajem medytacji w ruchu, która przywraca zarówno ciału, jak i umysłowi stan spokoju i zrelaksowania. Delikatne obracanie i rozciąganie ciała powodują rozluźnienie w napiętych obszarach mięśniowych. Zapamiętanie dłuższej sekwencji ruchów i właściwe ich wykonanie wymaga całkowitej koncentracji, nie pozostawiając w umyśle miejsca na codzienne troski i niepokoje. W efekcie nawet po piętnastu minutach praktyki, ćwiczący czuje się spokojniejszy i bardziej wyciszony. Umysł może powrócić wtedy do codziennych zadań oraz wyzwań z bardziej pozytywnym i optymistycznym nastawieniem.

Tai Chi dla osób z niepełnosprawnościami – jak zacząć praktykę?

Zapraszamy na zajęcia Tai Chi w Centrum Aktywnej Rehabilitacji Fundacji Avalon. Dzięki wiedzy i doświadczeniu w pracy z osobami doświadczającymi niepełnosprawności zajęcia są zawsze dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości każdej zainteresowanej osoby.