Ból pleców nie jedno ma źródło

Większość z nas doświadczyła w swoim życiu bólu zlokalizowanego w obrębie przynajmniej jednego z pięciu odcinków kręgosłupa. Przyczyn tego bólu może być wiele, choć najczęściej jego źródeł doszukujemy się w strukturach samego kręgosłupa.

Kręgosłup to bardzo długa kolumna rozciągająca się od głowy aż po kość ogonową. Jednym z podstawowych elementów budujących kręgosłup są kręgi, które można wyobrazić sobie jako nałożone jeden na drugi kostne pierścienie. Wewnątrz tychże pierścieni znajduje się otwór, przez który przebiega bardzo ważna struktura, jaką jest rdzeń kręgowy. Pomiędzy trzonami kręgów znajdują się krążki międzykręgowe popularnie zwane dyskami.

Degeneracja krążka międzykręgowego może być powodem ucisku na struktury nerwowe, takie jak rdzeń kręgowy czy korzenie nerwowe (wiązki włókien nerwowych wychodzących z rdzenia kręgowego), a co za tym idzie może nieść za sobą bardzo nieprzyjemne doznania bólowe, uczucie drętwienia, mrowienia kończyn, osłabienie siły mięśniowej z nietrzymaniem moczu włącznie.

Zmiany w obrębie kręgów również mogą dać nam się we znaki. Nasze kostne pierścienie łączą się ze sobą za pomocą połączeń stawowych i podobnie jak we wszystkich pozostałych częściach naszego ciała również w obrębie stawów międzykręgowych rozwinąć mogą się zmiany degeneracyjne, którym towarzyszyć będzie stan zapalny. Tak sytuacja doprowadzić może do zniekształcenia ich prawidłowego zarysu i powstania narośli kostnych zwanych osteofitami. Jakie będą tego skutki ? Przeciążenie okolicznych więzadeł oraz podobnie jak w przypadku chorób krążka międzykręgowego ucisk na struktury nerwowe, co jak już wiemy będzie nieść za sobą doznania bólowe.

Czy jednak każdy ból kręgosłupa będzie wskazywał na dysfunkcję lub degenerację jego samego? Absolutnie nie!

Weźmy chociażby ból występujący między kręgosłupem a łopatką, z towarzyszącą mu sztywnością karku i bólami głowy oraz sylwetką charakteryzującą się uniesionymi barkami, skróceniem szyi oraz wysuniętą do przodu głową. Takiego rodzaju obraz może wskazywać chociażby na problemy z układem pokarmowym, a przede wszystkim przełykiem, tym bardziej jeśli wyżej wymienionym objawom towarzyszyć będzie zgaga oraz refluks.

Innym przykładem będzie ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa z towarzyszącym mu promieniowaniem do stawu kolanowego. Mimo, że najchętniej za taki obraz obwinilibyśmy struktury kostno-stawowe kręgosłupa winowajcą może okazać się tu hipertoniczny, czyli nadmiernie napięty mięsień lędźwiowy większy. Mięsień ten łączy odcinek lędźwiowy kręgosłupa z kończynami dolnymi. Jego zwiększone napięcie będzie miało wpływ na generowanie bardzo dużych sił kompresyjnych w obrębie krążków międzykręgowych i trzonów kręgów kręgosłupa lędźwiowego. Wpłynie to na zaburzenie przepływu krwi żylnej przez tzw. splot Batsona, który jest bezzastawkową siecią żylną przebiegającą przez trzony kręgów. Upośledzenie drenażu kręgosłupa może doprowadzić do chemicznego podrażnienia struktur nerwowych i powstania objawów pseudokorzeniowych, czyli uczucia bólu promieniującego do kończyny dolnej.

Przy tej okazji należy wspomnieć, że ciśnienie wewnątrz struktur kręgosłupa zmienia się w zależności od pozycji naszego ciała, a największe jest w pozycji siedzącej, co więcej pozycja ta sprzyja skróceniu mięśnia lędźwiowego większego, otrzymaliśmy więc wyśmienity pretekst do tego, aby tak często jak to tylko możliwe wstać zza biurka, czyż nie ?

Kolejnym, niezwykle ważnym mięśniem, którego dysfunkcja może objawiać się bólem, tym razem w okolicy szyjnego odcinka kręgosłupa, a także bólami głowy oraz problemami rejonu obręczy barkowej, jest przepona. Przepona jest bardzo ważnym mięśniem oddechowym, oddzielającym jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej. W jaki sposób połączyć przeponę z bólami szyjnego odcinka kręgosłupa? Najczęściej problem zaczyna się, gdy oddychamy torem górnożebrowym, nazbyt aktywującym dodatkowe mięśnie oddechowe zlokalizowane w obrębie szyi. Nie należy również zapominać, że przepona pełni istotną rolę w stabilizacji lędźwiowego odcinka kręgosłupa, dlatego też wszelkie zaburzenia jej pracy mogą skutkować bólem tej okolicy.

Czy wątroba może być przyczyną bólu pleców? Odpowiedź brzmi tak. Wszelkie przebyte procesy zapalne mogą zaburzać motorykę wątroby, pamiętajmy, że narządy wewnętrzne też się poruszają. Zaburzenie to przenosić się będzie przez przeponę na opłucną (błonę, w której zamknięte są płuca), a stamtąd na więzadła łączące ją z dolnymi kręgami odcinka szyjnego kręgosłupa. Więzadła te wygenerują patologiczne napięcie, zaburzając tym samym biomechanikę dolnej części odcinka szyjnego i powodując wystąpienie objawów bólowych w obrębie kończyn górnych.

Przyczyn bólu pleców może być wiele. Jedne z nich są bardziej oczywiste i mogą wynikać z zaburzeń w obrębie struktur samego kręgosłupa. Inne będą bardzo oddalone od miejsca bólu, a tym samym trudne do zdefiniowania i połączenia ich z występującymi symptomami. Dlatego też nic nie zastąpi wizyty u doświadczonego fizjoterapeuty lub osteopaty, którego nadrzędnym celem będzie ustalenie źródła dolegliwości bólowych, a następnie praca nad przywróceniem właściwej harmonii i balansu zaangażowanych w dysfunkcję struktur.