Czym jest orzeczenie o niepełnosprawności i dlaczego warto je posiadać?
Agnieszka Harasim
Specjalistka ds. niepełnosprawności w Kompleksowym Centrum Poradniczym Fundacji Avalon
Orzeczenie o niepełnosprawności jest formalnym dokumentem, na podstawie którego zostaje się oficjalnie uznanym za osobę z niepełnosprawnością. O jego wydanie można ubiegać się w dowolnym momencie. Orzeczenie wydawane jest bezterminowo lub na określony czas. W przypadku, kiedy czasowe orzeczenie dobiega końca, wniosek o jego przedłużenie można złożyć najwcześniej 30 dni przed końcem jego ważności. Posiadanie orzeczenia uprawnia do wielu ulg i świadczeń, dlatego warto uzyskać je jak najwcześniej.
Wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Charakterystykę poszczególnych stopni znajdziesz tu: czytaj więcej.
Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?
Aby otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności, należy złożyć następujące dokumenty:
- wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – dostępny w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności lub pobierz go tutaj: wniosek
- zaświadczenie lekarskie o Twoim stanie zdrowia – dostępne w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności lub pobierz tutaj: zaświadczenie. Zanieś zaświadczenie do lekarza i poproś by je wypełnił. Zaświadczenie jest ważne 30 dni kalendarzowych od dnia wypełnienia przez lekarza.
- poświadczone notarialnie za zgodność z oryginałemkopie dokumentów, które stanowią potwierdzenie stanu Twojego zdrowia (np.: karty leczenia szpitalnego, dokumentacja przebiegu leczenia ambulatoryjnego, wyniki badań diagnostycznych czy konsultacji specjalistycznych), inne dokumenty które mogą mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności (np.: opinia psychologiczno-pedagogiczna).
Kto może uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?
Dokument przewidziany jest zarówno dla osób niepełnoletnich, jak i dorosłych. Dzieci do 16 roku życia otrzymują orzeczenie na czas określony. Osoby powyżej 16 r.ż. mogą otrzymać orzeczenie na stałe.
Dodatkowo, aby móc uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności należy spełnić poniższe kryteria:
- niezdolność do pracy zarobkowej lub potrzeba przystosowania stanowiska pracy do określonego schorzenia,
- wymaganie opieki lub pomocy od innych,
- problemy z codziennymi czynnościami i konieczność urządzeń, które pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu – na przykład protezy, wózek inwalidzki, osobista pompa insulinowa.
- naruszona sprawność organizmu.
Choroby, które kwalifikują do przyznania orzeczenia: czytaj więcej.
Gdzie złożyć dokumenty?
Wniosek należy złożyć we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu (dotyczy np. przebywających w domach pomocy społecznej lub bezdomnych) Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Dokumenty można również wysłać za pośrednictwem poczty.
Jak przebiega procedura postępowania po złożeniu dokumentów?
Orzeczenie o niepełnosprawności przyznaje specjalnie powołana Komisja do Spraw Niepełnosprawności. Na zaproszenie czeka się do miesiąca, od momentu złożenia dokumentów. Czas ten może zostać wydłużony, jeśli sprawa jest skomplikowana i Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności potrzebuje więcej czasu na jej rozpatrzenie.
Jeśli nie możesz stawić się na komisji, poinformuj o tym niezwłocznie!
Masz na to 14 dni od momentu wyznaczenia komisji. W tym czasie otrzymasz nowy termin stawienia się na badania. Jeśli nie usprawiedliwisz swojej nieobecności, Twoja sprawa nie zostanie rozpatrzona.
Jeżeli Komisja wyda decyzję o przyznaniu Ci orzeczenia o niepełnosprawności, można je odebrać osobiście lub za pośrednictwem poczty, w terminie 14 dni od posiedzenia Komisji.
Jeśli nie zgadzasz się z decyzją Zespołu ds. Orzekania, możesz się od niej odwołać. Masz na to 14 dni kalendarzowych od otrzymania decyzji. Odwołanie zaadresuj do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, ale złóż w zespole powiatowym.
Czy orzeczenie o niepełnosprawności jest konieczne przy zakładaniu subkonta w Fundacji Avalon?
Nie – aby założyć subkonto w Fundacji Avalon, nie jest wymagane posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności.
Jeśli orzeczenie zostało wydane, Fundacja prosi o dosłanie skanu bądź kserokopii orzeczenia wraz ze skanami lub kserokopiami dokumentacji medycznej oraz oryginałami Porozumienia i Regulaminu składanymi w celu założenia subkonta. Brak orzeczenia o niepełnosprawności nie może stanowić podstawy do odrzucenia dokumentów przesłanych do założenia subkonta. Do założenia subkonta wystarczy podpisane Porozumienie, Regulamin oraz dokumentacja medyczna, potwierdzająca problemy zdrowotne. Chcesz się dowiedzieć jak założyć subkonto? Czytaj więcej: Jak założyć subkonto?
Zmiany w orzecznictwie w związku pandemią koronawirusa.
Na podstawie art. 15 h ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych; wprowadzona została zasada ciągłości ważności orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Ważność orzeczeń została ustawowo wydłużona do upływu 60. dnia, od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności.
W związku z powyższym wszystkie orzeczenia, których ważność upływa od 8 marca 2020 r. zachowują ważność zgodnie z ww. przepisem. Przedłużenie ważności orzeczenia następuje z mocy prawa.
Najważniejsze ulgi i świadczenia dla poszczególnych stopni niepełnosprawności:
Stopień znaczny: czytaj więcej.
Stopień umiarkowany: czytaj więcej.
Stopień lekki: czytaj więcej.
Dokumenty do pobrania:
https://wcpr.pl/nasze-uslugi/osoby-niepelnosprawne/orzekanie-o-niepelnosprawnosci
Źródła:
http://www.sprawni-niepelnosprawni.pl/pl/artykuly/kw/status_on/jak_zlozyc_wniosek…/0/31
https://www.mops.katowice.pl/node/234
https://wcpr.pl/nasze-uslugi/osoby-niepelnosprawne/orzekanie-o-niepelnosprawnosci#PLIKI
https://www.spes.org.pl/twoje-prawa/orzekanie-o-niepelnosprawnosci/stopien-niepelnosprawnosci
https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-orzeczenie-o-stopniu-niepelnosprawnosci
http://www.niepelnosprawni.pl/
Chcesz wiedzieć więcej?
Skorzystaj z darmowych porad informacyjnych, prawnych, medycznych, pedagogicznych, psychologicznych oraz seksuologicznych.
Zapraszamy!
Artykuł powstał w ramach Kompleksowego Centrum Poradniczego Fundacji Avalon dzięki dofinansowaniu ze środków PFRON.