Cyber-oko, co to takiego?

Cyber-oko jest pierwszym na świecie systemem integrującym pomiary medyczne i komputerowe techniki interakcji człowiek-komputer, pozwalającym na zwiększenie trafności diagnoz i prowadzenie systematycznej rehabilitacji pacjentów w śpiączce i nie tylko. W Fundacji Avalon wykorzystujemy sprzęt m.in. do neurorehabilitacji oraz terapii logopedycznej dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, ze sprzężoną niepełnosprawnością, zaburzeniami neurologicznymi i zespołami genetycznymi. Dzięki Cyber-oku pacjenci mogą komunikować się, bawić, rozwijać i usamodzielniać.

Jak to działa?

Urządzenie to cztery diody zamieszczone w rogach monitora oraz rejestratora, które odbijając światło w rogówce oka są w stanie ustalić, gdzie pacjent się wpatruje. Badany reaguje oczami na wyświetlane obrazy (litery, słowa lub obrazki) i w ten sposób jest w stanie wskazać odpowiedzi czy przekazać informacje, a lekarze mogą stwierdzić, w jakim stopniu pacjent jest świadomy. Ponadto urządzenie służy jako narzędzie do komunikacji alternatywnej, m.in. dzieciom z niepełnosprawnością fizyczną lub intelektualną (w każdym stopniu niepełnosprawności), mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD), dystrofią mięśniową (m.in. dystrofia Duchenne’a) czy zespołem Retta.

System C-Eye pomaga osobom z dysfunkcjami neurologicznymi, najczęściej po ciężkich uszkodzeniach mózgu, np. urazach czaszkowo-mózgowych, do których doszło na skutek wypadków komunikacyjnych, udarach, niedotlenieniu czy zatrzymaniu krążenia. Urządzenie umożliwia zobiektywizowaną ocenę stanu świadomości osób w śpiączce, które odzyskały przytomność, ale nie mogą nawiązać kontaktu z otoczeniem. Jednym z elementów systemu C-Eye jest interfejs wzrokowy umożliwiający komunikację z pacjentem sparaliżowanym, pozornie pozbawionym możliwości porozumiewania się. Niestety w przypadku tej grupy pacjentów często dochodzi do błędnych diagnoz – chory zostaje zdiagnozowany jako osoba w stanie wegetatywnym (ma otwarte oczy, ale niczego nie czuje, nic nie rozumie), a tymczasem okazuje się, że w około 40% przypadków osoby te mają zachowaną świadomość, a co więcej – niejednokrotnie jest ona zachowana w pełni (to tzw. zespół zamknięcia).

Cyber-oko nie tylko wspiera komunikację z pacjentami, lecz także stymuluje funkcje poznawcze, poprawia koncentrację i koordynację wzrokową. Efektem pracy z urządzeniem jest zmniejszenie zdezorientowania i bezradności chorego oraz  – w wielu przypadkach – zauważalne usprawnienie funkcjonowania mózgu, dzięki uruchomionym wskutek stymulacji mechanizmom naprawczym i istniejącej plastyczności mózgu.

Gdzie pracuje się przy pomocy cyber-oka?

Cyber-oko powstało na Politechnice Gdańskiej i jeszcze kilka lat temu działało tylko w sześciu szpitalach w Polsce. Teraz jest wykorzystywane na coraz szerszą skalę. Innowacyjna wersja urządzenia C-Eye® PRO wykorzystywana jest m.in. w pracy z dziećmi w Centrum Aktywnej Rehabilitacji Fundacji Avalon. Najmłodsi pacjenci biorą udział w zajęciach w ramach terapii logopedycznej, które:

• opierają się na zabawie i budowaniu wewnętrznej motywacji,
• pomagają w codziennej komunikacji,
• stymulują wzrok i myślenie przyczynowo-skutkowe,
• rozbudowują wiedzę o świecie,
• ćwiczą koncentrację, planowanie oraz koordynację wzrokowo-ruchową.

Terapia przy użyciu systemu jest wspomagana przez programy edukacyjno-terapeutyczne:  eyefeel® i eyeLearn®, które można obsługiwać zarówno wzrokiem, jak i dotykiem.