Dieta bez cukru – dlaczego jest tak ważna dla osób z niepełnosprawnościami?

Dieta bez cukru nie musi być pozbawiona słodkich smaków. To brzmi jak marzenie, prawda? Wszyscy wiemy, że gdy nie jemy słodyczy, nasz organizm funkcjonuje znacznie lepiej, jednak trudno jest nam wyrzec się ulubionych walorów smakowych. Poniżej poznasz wskazówki do planowania diety, która nie szkodzi zdrowiu, a zarazem pozwala korzystać z przyjemności słodkiego smaku.

Jak powinna wyglądać dieta bez cukru dla osób z niepełnosprawnościami?

Dieta bez cukru dla osób z niepełnosprawnościami powinna opierać się o naturalne nieprzetworzone składniki. Produkty sklepowe, jak na przykład wędliny, smakowy nabiał, serki czy nawet chleb, mają dodatek cukru. Świetną alternatywę stanowią upieczona w domu szynka i naturalny nabiał z dodatkiem świeżych owoców. W przypadku chleba wystarczy przeczytać skład i wybrać ten, który nie ma cukru. Takie podejście istotnie zredukuje ilość cukru w codziennej diecie. Należy też wyeliminować sklepowe słodycze. Poza substancją słodzącą mają również w składzie szkodliwe tłuszcze TRANS. Te przyczyniają się do powstawania stanów zapalnych i uszkodzeń w komórkach.

Źródła energii w diecie bez cukru

Dieta bez cukru ma liczne korzyści dla zdrowia, jednak czy cukier jest zupełnie zbędny dla naszych organizmów? W jakim celu go spożywamy i jaką pełni on rolę? Cukier zamieniany jest w organizmie w glukozę, z której komórki wytwarzają energię. Energia jest potrzebna. Czemu zatem rezygnować z cukru? Problem polega na tym, że po zjedzeniu cukru glukoza we krwi rośnie bardzo szybko i bardzo wysoko. Jest to kluczowy problem w cukrzycy. Ale również osoby bez cukrzycy powinny tego unikać. Wysoki poziom glukozy jest toksyczny dla naczyń krwionośnych i powoduje stan zapalny. W dalszej perspektywie prowadzi to do zaburzeń w gospodarce węglowodanowej, nadwyręża trzustkę i może przyczynić się do cukrzycy typu drugiego.

Poza cukrem w pożywieniu jest wiele innych źródeł energii. Możemy zatem mieć dietę bez cukru i jednocześnie zapewnić sobie odpowiednie ilości energii. O jakich produktach mowa? Węglowodany złożone znajdujące się w produktach pełnoziarnistych mają niski indeks glikemiczny, czyli po ich spożyciu glukoza we krwi rośnie powoli. Warto też pamiętać, że można spowolnić przyswajanie węglowodanów, gdy w posiłku znajdują się produkty zawierające błonnik, białko oraz tłuszcz.

Innym wydajnym źródłem energii są zdrowe tłuszcze (czyli nienasycone kwasy tłuszczowe). Coraz więcej mówi się o podejściu niskowęglowodanowym i wysokotłuszczowym, które pozwala wprowadzić cukrzycę w remisję. Do produktów bogatych w zdrowe tłuszcze należą orzechy, pestki i nasiona, tłuste ryby morskie, oliwa z oliwek czy awokado, Warto skorzystać z pomocy dietetyka w zaplanowaniu zbilansowanej diety, uwzględniającej zdrowe tłuszcze i niski indeks glikemiczny.

Cukrzyca a niepełnosprawność

Jaka jest zależność pomiędzy cukrzycą a niepełnosprawnością? Trzeba pamiętać, że często osoby z niepełnosprawnością ruchową mają ograniczenia w poruszaniu się. W związku z tym mogą mieć problem z wykorzystaniem nadprogramowej energii pochodzącej ze spożywanego cukru. Innymi słowy, utylizacja nadmiernej ilości glukozy we krwi spowodowana zjedzeniem słodkiego, jest u nich zdecydowanie trudniejsza. W rezultacie osoby poruszające się na wózkach są bardziej narażone na zaburzenia w gospodarce węglowodanowej, niestabilne poziomy glikemii oraz cukrzycę.

Nie można też zapominać o dbaniu o jak największą aktywność fizyczną – w takim wymiarze, w jakim jest ona możliwa. Ruch pozwala szybko wykorzystać dostarczoną organizmowi glukozę i zminimalizować negatywne skutki jej spożywania. Nie oznacza to jednak, że aktywność fizyczna rozwiąże wszystkie problemy, a osoby bardzo aktywne mogą swobodnie spożywać cukier do woli – zwyczajnie warto stanowczo ograniczyć jego spożywanie.

Zdrowe słodycze bez cukru

Obecnie na rynku mamy szeroką ofertę słodyczy bez cukru, które pozwalają na cieszenie się słodkim smakiem bez negatywnego wpływu na poziom glukozy we krwi. W produktach spożywczych możemy znaleźć wiele różnych słodzików, które nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego, a tym samy nie wpływają na gospodarkę węglowodanową. Pamiętaj jednak, że bezpieczeństwo niektórych z nich pozostaje pod znakiem zapytania, dobrze więc postawić przykładowo na ksylitol, erytrytol czy glikozydy stewiowe. Słodziki takie jak aspartam czy acesulfam K nie powinny być nadużywane. Dla osoby z cukrzycą problemem zazwyczaj nie jest to, zje od czasu do czasu produkt zawierający słodzik, ale to, że takie produkty zdarzają się w diecie zbyt często, co z kolei podtrzymuje uzależnienie od słodkiego smaku. A to właśnie to uzależnienie sprawia, że trudno skończyć na jednym ciastku.

A zatem – czy zdrowe słodycze istnieją?

Jako dietetyk daję podopiecznym przepisy na zdrowe słodycze bez cukru o niskiej zawartości węglowodanów na bazie mąki kokosowej, erytrytolu czy stewii. Przysmaki można przygotowywać samodzielnie na bazie zdrowych tłuszczy, jak olej kokosowy, oliwa czy masło klarowane oraz na bazie słodzików nie podnoszących poziomu glukozy we krwi. Zawsze jednak zaznaczam, że słodycze powinny być maleńkim dodatkiem do diety, a nie codziennym jej elementem menu. Podkreślam również, że takie dania spożywamy zawsze na koniec posiłku.

Podsumowując, dla zdrowia osób z niepełnosprawnościami, najlepiej byłoby całkowicie wykluczyć z diety cukier. Taki wybór nie oznacza całkowitej rezygnacji ze słodkości, a co więcej daje możliwość cieszenia się większą gamą smaków – eliminacja cukru powoduje, że wyczuwalny staje się słodki smak, m.in. w mleku, marchewce czy buraku.