Jak rozmawiać o okresie?

O miesiączce nie rozmawia się łatwo – to nadal temat tabu dla większości osób, niezależnie od wieku czy płci. Skąd w nas to skrępowanie? Jak sobie z nim poradzić i swobodnie rozmawiać z młodzieżą i dziećmi o okresie? Czy możliwe jest przygotowanie się na pierwszy okres? Jak dbać o higienę podczas miesiączki? Na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w artykule. Zachęcamy Was także do posłuchania webinaru, który przygotowała seksuolożka i ekspertka Projektu Sekson Fundacji Avalon Patrycja Wonatowska.

Szukaj wiedzy by stać się ekspertem

Zanim podejmiemy temat miesiączki z nastolatkami i dziećmi to sami, jako dorośli, powinniśmy zdobyć rzetelną wiedzę. To oczywiste, że nikt nie rodzi się z wbudowaną wiedzą na temat okresu, więc nie obawiaj się szukać informacji w książkach, artykułach czy mediach społecznościowych. Dzięki zdobywaniu wiedzy, masz szansę oswoić temat miesiączki, a przede wszystkim – możesz przekazywać tę wiedzę dalej.

Warto również przyjrzeć się temu, jakie masz przekonania na temat miesiączki i sprawdzić, jakie emocje w Tobie wzbudza – czy uważasz ją za coś, co należy ukrywać, czy wstydzisz się o niej mówić, a może przychodzi Ci to z łatwością? Ważne więc, by zadbać też o siebie, sprawdzić swoje postawy i w razie potrzeby je zmodyfikować, jeśli utrudniają rozmowę na temat miesiączki.

Neutralizuj temat

Na rozmawianie o okresie nigdy nie jest za wcześnie (ani za późno!) – już kilkuletnie dzieci można oswajać z tematem menstruacji czy środkami higienicznymi (np. podpaskami, tamponami) – odpowiadając na pojawiającą się u dzieci ciekawość.

Istnienie miesiączki nie powinno być ukrywane przed dziećmi, niezależnie od ich płci. Unikanie tematu i uniemożliwienie zdobycia informacji tworzy tabu, a im więcej będziemy mówić o okresie, tym bardziej znormalizujemy ten temat. Pojawiające się w rozmowach słowa jak “menstruacja” czy “podpaska” staną się wręcz neutralne.

Pierwsza miesiączka – garść najważniejszych informacji

Pierwsza miesiączka pojawia się zazwyczaj między 11 a 14 rokiem życia. Często jest bardzo znaczącym wydarzeniem w trakcie procesu dojrzewania, więc warto przygotować na nie młodą osobę, m.in. przekazując rzetelną wiedzę, tworząc bezpieczną przestrzeń do swobodnej rozmowy, odpowiadając na nurtujące pytania czy pokazując na przykład jak wyglądają i jak używać środków higienicznych.

Czym właściwie jest miesiączka? Większości z nas okres kojarzy się po prostu z comiesięcznym krwawieniem. Krwawienie wiąże się z procesem złuszczania błony śluzowej macicy, w której nie zagnieździł się zarodek, czyli nie doszło do zapłodnienia komórki jajowej, uwolnionej wcześniej przez jajnik. Ukrwiona błona śluzowa macicy nie jest wtedy potrzebna, więc złuszcza się i wydostaje się przez pochwę – stąd bierze się krew menstruacyjna. Miesiączka trwa zazwyczaj od 3 do 7 dni. W pierwszych dniach krwawienie jest bardziej obfite, a później stopniowo się zmniejsza.

Pierwszy dzień miesiączki oznacza początek cyklu menstruacyjnego, który przeważnie trwa 28 dni (aż do początku kolejnej miesiączki), na regularność cyklu wpływa wiele czynników takich jak m.in.: stres, dieta, wysiłek fizyczny, więc nie zawsze jest on regularny. Miesiączce towarzyszyć mogą skurcze i ból podbrzusza, co jest zupełnie naturalne. Jednak, jeśli ból jest na tyle silny, że utrudnia funkcjonowanie, warto udać się do ginekologa czy ginekolożki. Wbrew powszechnemu przekonaniu okres nie powinien wiązać się z koszmarnym bólem, więc jeśli cokolwiek nas niepokoi – szukajmy wsparcia!

Warto wybrać się do specjalisty także gdy:

• miesiączka pojawiła się przed 9 rokiem życia lub nie pojawiła się do 15 roku życia (niektóre źródła podają również 16 rok życia);
• krwawienie jest bardzo obfite i wymaga bardzo częstej zmiany środków higienicznych (tj. co 1-2 godziny);
• krwawienie trwa dłużej niż 7 dni;
• kolejna miesiączka nie pojawia się przez 90 dni lub więcej lub cykl menstruacyjny jest krótszy niż 21 dni bądź dłuższy niż 45 dni;
• pojawiają się objawy infekcji intymnej takie jak: pieczenie, swędzenie, ból, nieprzyjemny zapach.

Higiena podczas miesiączki – jak wybierać środki higieniczne?

Higiena miejsc intymnych jest bardzo ważna. Dbałość o nią dotyczy wszystkich – niezależnie od poziomu sprawności, płci, wieku i tego, czy jesteśmy osobą menstruującą, o czym możecie więcej przeczytać w artykule o higienie z naszego cyklu. W trakcie okresu narządy płciowe są jednak szczególnie narażone na infekcje w związku m.in. ze stosowaniem środków higienicznych, koniecznością ich wymieniania czy częstszego podmywania / dotykania okolic intymnych.

Z jakich środków higienicznych korzystać, żeby najlepiej zadbać o siebie podczas miesiączki? Nie ma oczywiście jednego, idealnego środka, który pasowałby każdej osobie. Dobrze więc wiedzieć, jaki mamy wybór, bo jest on dość duży. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, żeby sprawdzić różne opcje i dostosować je do swoich potrzeb. Jest niezwykle ważne w przypadku osób z niepełnosprawnościami, bo od tego zależy komfort. Podczas okresu można korzystać m.in. z: wkładek higienicznych, podpasek, tamponów, kubeczków menstruacyjnych lub majtek menstruacyjnych. Wybór jest naprawdę ogromny, więc na co warto zwrócić szczególną uwagę? Na pewno na wygodę, komfort stosowania środka ze względu na niepełnosprawność i ograniczenia ruchowe, nasze oczekiwania np. co będzie dla nas najwygodniejsze pod kątem codziennego życia, aktywności fizycznej, warunków, w których przebywamy. Ważne też, aby zadbać o materiał, z jakiego wykonany jest środek – czy jest bezpieczny dla naszego zdrowia, nie będzie powodował alergii, odparzeń czy podrażnień. Nie musimy też decydować się na jeden rodzaj środka na stałe, nasze potrzeby często się zmieniają, więc jak najbardziej możemy próbować różnych opcji – do czego Was zachęcamy! Wśród osób z niepełnosprawnościami popularnością cieszą się podpaski medyczne o dużej chłonności. Dobrym rozwiązaniem są majtki menstruacyjne czy pieluchomajtki, bo można je łatwo zmienić, a w przypadku osób, które potrzebują wsparcia przy zmianie środków higienicznych, jest to bardziej komfortowe rozwiązanie. Warto także pamiętać, że osoby z niepełnosprawnościami niejednokrotnie nie mają możliwości tak częstego korzystania z toalety, bo np. uzależnione są od pomocy drugiej osoby, w związku z tym dobrze sprawdzą się środki higieniczne bardziej chłonne jak podkłady i podpaski medyczne. Dla części osób z niepełnosprawnościami kluczowa przy zmianie środków higienicznych będzie dostosowana toaleta z dostępem do komfortki. Bardzo istotną kwestią przy zmianie środków menstruacyjnych są także nakładki, które powinny znaleźć się w wyposażeniu każdej dostępnej toalety. Osoby z niepełnosprawnościami muszą usiąść na desce toaletowej, aby z niej skorzystać i np. zmienić podpaskę czy tampon. Bardzo ważne jest więc zachowanie higieny przy tych czynnościach.

Zachęcamy Was także do obejrzenie instastories Julii Zakrockiej, graficzki, kobiety z niepełnosprawnością, która mówi więcej o menstruacji z perspektywy osoby, która potrzebuje w czynnościach higienicznych wsparcia. Materiał znajdziecie tutaj: Relacje • Instagram. Jeśli macie jakieś pytania dotyczące środków higienicznych i ich wyboru piszcie do nas! 😊

Na koniec kilka okresowych polecajek:

• https://moonka.pl/
• https://okresowakoalicja.pl/
• https://www.akcjamenstruacja.pl/
• https://www.rozowaskrzyneczka.pl/
• https://www.instagram.com/panimiesiaczka/
• https://yourkaya.pl/
• https://allwimin.com/pl/
• https://www.instagram.com/ekomenstruacja/

Źródła:

1. Grupa Ponton. (2017). Jak dojrzewać i nie zwariować – poradnik dla młodzieży.
2. Pietruszczak, B. (2021). Twoje ciałopozytywne dojrzewanie. Przewodnik po zmianach w ciele, pierwszej miesiączce i ciałopozytywności
3. Piotrowska, K. (2018). Rozwój seksualny dzieci.
4. Stein, A. (2018). Nowe wychowanie seksualne