Program wstępnej oceny urządzenia Biofeedback (system SITA)

Program wstępnej oceny urządzenia Biofeedback (system SITA) do wykorzystania w rehabilitacji osób z zaburzeniami neurologicznymi ze szczególnym uwzględnieniem dysfunkcji motoryki dużej.

Według stanu opisowego urządzenie SITA jest oparte na następującej zasadzie: „Urządzenie SITA przetwarza oddech człowieka na bodźce świetlne i dźwiękowe. Człowiek odbierając te bodźce, tj. widząc przez zamknięte powieki czerwone światło diod świecących się i gasnących w rytm oddechu oraz słysząc pulsujący w tym rytmie tzw. dźwięk bio, podświadomie reguluje i wyrównuje częstotliwość i głębokość własnego oddechu. Następuje sprzężenie zwrotne między oddechem, a wrażeniami wzrokowymi i słuchowymi, czyli tzw. biofeedback. Sprzyja to wchodzeniu w stan relaksu, w którym półkule mózgowe lepiej współpracują ze sobą, niż w stanie aktywności i wielokrotnie wzrasta zdolność mózgu do percepcji i zapamiętywania informacji.”

ZAŁOŻENIA :
Pacjenci neurologiczni, w  tym szczególnie pacjenci z mózgowym porażeniem dziecięcym, posiadają dysfunkcje prawidłowej pracy półkul mózgowych z jednoczesnym zaburzeniem systemu oddechowego. Efektem niepożądanym jest spastyka ciała, która utrudnia lub uniemożliwia wykonanie określonych ruchów lub wzorców ruchowych. Wiadomym jest, iż napięcie spastyczne zanika w stanie snu czyli w stanie odprężenia pacjenta. Transponując dane zjawisko do poziomu rehabilitacji w dużym uproszczeniu otrzymujemy stan głębokiej relaksacji, w którym :
– następuje synchronizacja fal mózgowych,
– powstają dodatkowe połączenia dyferentne w korze mózgowej,
– uzyskujemy stabilizację oddechu,
– następuje spadek spastyki ciała pacjenta.

Powyższe założenia pozwalają zakładać, że wykorzystanie urządzenia SITA w procesie rehabilitacyjnym pozwoli w sposób wydajny usprawnić ten proces.

Uwzględniając założenia postanowiono dokonać wstępnych badań pilotażowych, które przy zastosowaniu urządzenia SITA i wprowadzeniu urządzenia do procesu rehabilitacyjnego potwierdziłoby lub stanowiłoby podstawę do zaniechania takiego wprowadzenia w procesie rehabilitacji osób z zaburzeniami neurologicznymi. Badania były prowadzone w terminie od marca do kwietnia 2011 r.  na losowo wybranych pacjentach.

Zestawienie całkowite:
1. Z przeprowadzonych badań wynika w sposób jednoznaczny, iż oddziaływanie urządzenia SITA w subiektywnej ocenie indywidualnej zarówno pacjentów, jak i terapeutów nie posiada negatywnego oddziaływania terapeutycznego.
2. W badaniach zauważa się że większość pacjentów (80% odpowiedzi), jak i terapeutów (92% odpowiedzi) zauważa istotne zmiany w trakcie wykonywania ćwiczeń oraz oceny kontroli spastyki.
3. Ocena programu ćwiczeń z zastosowaniem urządzenia jest oceniana pozytywnie przez 88% pacjentów i terapeutów.
4. Zestawienie ogólne wskazuje że 86,6 % pacjentów jak i terapeutów zauważa pozytywne zmiany w trakcie prowadzonych zajęć.
5. Wstępna ocena w zakresie zastosowania  urządzenia pozwoliła wypracować odpowiednią metodykę prowadzonych zajęć, dzięki której ustalono prawdopodobny mechanizm osiąganych wyników.
a) wprowadzenie urządzenia w trakcie ćwiczeń powoduje większą kontrolę oddechu u pacjenta, co w sposób istotny zmniejsza oddziaływanie spastyczne.
b) urządzenie w sposób istotny zaburza percepcję wzrokową pozostawiając pacjentowi jedynie czucie kinestetyczne oddziaływujące posturalnie na pacjenta.
c) Usunięcie urządzenia pozwala ponownie pacjentowi na percepcję wzrokową, jednak kontrola oddechu jak i zwiększone czucie kinestetyczne zostają utrwalone. W związku z tym wszelkie działania terapeutyczne dają korzystniejsze efekty.
6. W związku z tym, że w badaniach pilotażowych zastosowano dobór losowy bez grup porównawczych oraz jedynie subiektywne odczucia pacjentów jak i terapeutów konieczne wydaje się przeprowadzenie szczegółowych badań 
z zastosowaniem odpowiednich narzędzi badawczych. 
Jednak już dotychczas przeprowadzone badania pozwalają na wstępną pozytywną ocenę zastosowania urządzenia SITA w trakcie terapii pacjentów neurologicznych.

Opracował: mgr Maciej Abakumow
Skrót badań udostępniono dla Fundacji Avalon
Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. 
Activ-Reh Sp. z o.o.