Syndrom niespokojnych nóg

Syndrom niespokojnych nóg (Restless Legs Syndrome) to schorzenie neurologiczne charakteryzujące się nieodpartą potrzebą poruszania nogami, szczególnie podczas siedzenia i leżenia. Przykre uczucie mrowienia, szczypania, skurczów pojawiające się głęboko w mięśniach zmusza do ciągłego poruszania nogami lub energicznego chodzenia. Objawy zakłócające zasypianie mogą powracać w nocy prowadząc do bezsenności. Schorzenie występuje już u ok 10% dorosłych w Europie oraz Ameryce Północnej, a częstotliwość występowania wzrasta wraz z wiekiem.

Występuje najczęściej u osób w średnim wieku i starszych. Dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn. Pojawia się również u kobiet ciężarnych w ostatnich miesiącach ciąży, jak również może być uwarunkowane genetycznie. Również nadużywanie kofeiny, nikotyny i alkoholu, a także przewlekły stres mogą nasilać objawy choroby, jednak nie jest pewne, czy mogą być czynnikami wyzwalającymi chorobę.

Schorzenie może dodatkowo towarzyszyć takim chorobom przewlekłym i stanom jak:

• cukrzyca
• niewydolność nerek
• schorzenia tarczycy
• choroba Parkinsona
• reumatoidalne zapalenie stawów
• ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze, ustępując samoistnie kilka tygodni po porodzie
• niedokrwistości z niedoboru żelaza
• schorzeniom neurologicznym, takim jak urazy i guzy rdzenia kręgowego oraz neuropatie obwodowe
• stosowaniu leków takich jak trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki przeciwwymiotne (metoklopramid), przeciwpadaczkowe (fenytoina), przeciwpsychotyczne (haloperidol lub pochodne fenotiazyny), niektóre leki przeciwuczuleniowe.

Wiele osób z podanymi powyżej objawami nie zostaje zdiagnozowanych. Nie zgłaszają się do lekarza uważając objawy za zbyt trudne do opisania lub niepoważne. Wielu lekarzy przypisuje występowanie dolegliwości nadmiernemu stresowi lub bezsenności.

Ważne jednak by, gdy zauważy się objawy podobne do wymienionych, udać się do lekarza neurologa, który pomoże potwierdzić lub wykluczyć diagnozę, a przez to wdrożyć odpowiednie leczenie. Nie ma konkretnego badanie laboratoryjnego specyficznego dla zespołu niespokojnych nóg, diagnoza stawiana jest głównie na podstawie wywiadu medycznego, badania fizykalnego oraz badań laboratoryjnych wykluczających inne schorzenia mogące odpowiadać za podobne objawy.

W leczeniu choroby należy uwzględnić modyfikację stylu życia w kierunku regularnej aktywności fizycznej, ograniczenia spożycia kawy, alkoholu i nikotyny oraz utrzymania odpowiedniej higieny snu np. wietrzenie sypialni przed snem. Ważne jest również leczenie współistniejących schorzeń, takich jak cukrzyca, anemia z niedoboru żelaza, choroby tarczycy czy neuropatia obwodowa, powoduje to złagodzenie objawów. Często konieczna jest suplementacja żelaza, kwasu foliowego i magnezu, która powinna być prowadzona zawsze pod kontrolą lekarza.