Seksualność osób z niepełnosprawnością to tabu?
Fundacja Avalon, jedna z największych organizacji pozarządowych wspierających osoby z niepełnosprawnościami, zaprezentowała obszerny raport z badania p.t. “Seksualność i rodzicielstwo osób z niepełnosprawnością ruchową”. Badanie przeprowadzone zostało w ramach projektu Sekson przez SW RESEARCH. Opublikowany raport jest odpowiedzią na panujące w powszechnej opinii przekonanie o tym, że seksualność i rodzicielstwo nie dotyczy osób z niepełnosprawnością, a zaprezentowane wyniki badań obalają mity odnoszące się do życia intymnego ponad 3 mln Polaków z niepełnosprawnością. W sondażu wzięło udział 800 osób. Treść raportu dostępna jest pod linkiem www.sekson.pl/badania
Seksualność nie dotyczy osób z niepełnosprawnością ruchową?
Przeprowadzone badania pokazały skalę problemu dotyczącą postrzegania seksualności OzN. Co trzeci respondent doświadczył negatywnych komentarzy odnoszących się do seksualności (36%). Częściej z takimi stwierdzeniami spotykały się osoby z niepełnosprawnością wrodzoną oraz kobiety. Najczęściej negatywne komentarze formułowali członkowie rodzin (44%) i znajomi (37%).
Badania pokazały nam społeczna akceptacja niepełnosprawności, do której swoimi działaniami jako Fundacja dążymy jest niezwykle istotna. Ogromną rolę w akceptacji siebie i swojej seksualności odgrywa najbliższe otoczenie, szczególnie rodzina i przyjaciele. Niepełnosprawność nie powinna determinować sposobu postrzegania jednostki w żadnej sferze. – komentuje Łukasz Wielgosz, członek zarządu Fundacji Avalon
Płeć i rodzaj niepełnosprawności robią różnicę
Opublikowane przez Fundację Avalon badania pokazują, że osoby z niepełnosprawnością ruchową odczuwają bariery psychiczne i fizyczne w realizowaniu potrzeb seksualnych, m.in.: lęk przed bliskością, lęk przed brakiem satysfakcji po stronie partnera lub partnerki czy brak poczucia niezależności. Jednak postrzeganie seksualności w grupie OzN jest zróżnicowane, chociażby ze względu na płeć. Ograniczenia w realizowaniu potrzeb seksualnych częściej odczuwali mężczyźni z niepełnosprawnością (33% mężczyzn wobec 19% kobiet).
Na postrzeganie swojej seksualności ma również wpływ rodzaj niepełnosprawności. Osobom z niepełnosprawnością wrodzoną, które od urodzenia są pod opieką rodziny lub opiekunów, trudniej zawalczyć o niezależność, co wiąże się z większym wykluczeniem w obszarze realizowania potrzeb seksualnych, czy nawiązywania relacji. Inaczej jest w przypadku osób z niepełnosprawnością nabytą.
W Polsce duży problem stanowi mentalność i brak zgody na otwartą rozmowę o seksualności. Tym bardziej w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością ruchową. Brakuje rzetelnej wiedzy, pozbawionej ideologii i oceny. Powoduje to wykluczenie największej mniejszości w Polsce, ze sfery, do której prawo ma każdy człowiek. Przeprowadzone przez nas badania pokazały, jak poważny jest to problem. – podkreśla Krzysztof Dobies, dyrektor Generalny Fundacji Avalon
A jednak chcą być rodzicami
Znaczna część respondentów z niepełnosprawnością chciałaby mieć dzieci (68% badanych). Jednak jedna trzecia doświadczyła sytuacji, w której powiedziano, że temat rodzicielstwa ich nie dotyczy (23% kobiet, 12% mężczyzn). Kobiety z niepełnosprawnościami doświadczały dyskryminacji ze strony personelu medycznego w tym zakresie. Sugerowano im niezdolność do posiadania dzieci.
W służbie zdrowia brakuje holistycznego podejścia do niepełnosprawności i traktowania osoby z niepełnosprawnością jako samodzielnej i niezależnej w zakresie dbania o swoje zdrowie. Problemem jest dostępność usług medycznych, szczególnie ginekologicznych i położniczych dla kobiet z niepełnosprawnością, a także podejście personelu do pacjenta. Zdarza się, że podczas wizyty zwracano się wyłącznie do osoby, która towarzyszyła pacjentowi z niepełnosprawnością. Takich historii w Fundacji słyszymy wiele. – podkreśla Łukasz Wielgosz
Badania obrazują sytuację osób z niepełnosprawnością ruchową w kontekście życia intymnego. Pytania zadawane w trakcie wywiadów dotyczyły niepełnosprawności, seksualności, związków i rodzicielstwa, wiedzy na temat seksualności, dostępu do usług medycznych i ich dostosowania do potrzeb OzN. Wśród respondentów były: OzN, rodzice, partnerzy i partnerki, oraz specjaliści z dziedziny ginekologii i fizjoterapii. W ramach badań przeprowadzono wywiady grupowe, pogłębione wywiady indywidualne z OzN i specjalistami. Celem badania była diagnoza sytuacji osób z niepełnosprawnością ruchową w obszarze seksualności i rodzicielstwa.