Kiedy iść do psychiatry, a kiedy do psychologa?

Decyzja o tym, kiedy iść do psychiatry, a kiedy do psychologa, może być trudna, zwłaszcza gdy nie jesteśmy pewni, z jakim problemem mamy do czynienia.  Oba te zawody mają na celu pomoc w radzeniu sobie z problemami psychicznymi, ale różnią się w podejściu, narzędziach pracy oraz zakresie uprawnień. W niniejszym artykule postaramy się rozwiać wątpliwości, abyś mógł podjąć właściwą decyzję w zależności od sytuacji.

Czy powinienem iść do psychiatry?

Czy powinienem iść do psychiatry, czy może wystarczy porada psychologa? To pytanie, które zadaje sobie wiele osób, doświadczających trudności w zakresie zdrowia psychicznego. Jeśli wahasz się nad tym, gdzie umówić się na pierwszą wizytę, możesz skorzystać z telefonicznych lub mailowych bezpłatnych porad w ramach Pomarańczowego Telefonu Wsparcia Fundacji Avalon. Podczas konsultacji specjalista rozwieje wątpliwości, rozpatrując Twój indywidualny przypadek. Być może w podjęciu decyzji pomogą Ci też poniższe wskazówki.

Psychiatra to lekarz, który specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych, emocjonalnych oraz behawioralnych. W odróżnieniu od psychologa, psychiatra może przepisywać leki, co jest kluczowe w przypadkach poważniejszych schorzeń psychicznych, takich jak depresja, schizofrenia, zaburzenia lękowe, zaburzenia afektywne dwubiegunowe czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.

Jeśli odczuwasz poważne problemy psychiczne, które wpływają na codzienne funkcjonowanie, takie jak długotrwałe obniżenie nastroju, lęki, napady paniki, trudności z koncentracją, czy myśli samobójcze – wizyta u psychiatry może być konieczna. Lekarz dokona diagnozy, a w razie potrzeby zaleci farmakoterapię, która może wspomóc psychoterapię lub stanowić główną formę leczenia.

Warto wybrać się do psychiatry, jeśli zauważasz u siebie nasilone objawy, które mają charakter przewlekły lub zagrażają twojemu zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Psychiatra, jako lekarz, może także zlecić dodatkowe badania, aby upewnić się, czy problemy psychiczne nie są wynikiem zaburzeń somatycznych, takich jak problemy z tarczycą, niedobory witamin czy inne choroby metaboliczne.

Najpierw psycholog czy psychiatra?

Decyzja o tym, czy najpierw udać się do psychologa, czy psychiatry, zależy od natury twojego problemu. Zazwyczaj w mniej poważnych przypadkach, takich jak codzienne stresy, trudności emocjonalne, problemy w relacjach, depresja o łagodnym przebiegu czy krótkotrwałe zaburzenia lękowe, możesz rozpocząć od wizyty u psychologa. Psycholog pomoże ci zidentyfikować problem i oceni, czy dalsza terapia lub interwencja psychiatryczna jest potrzebna.

Psychiatra często bywa ostatnim ogniwem w procesie diagnozowania, kiedy inne metody (np. psychoterapia) nie przynoszą oczekiwanych efektów, a problemy nasilają się. Warto rozważyć konsultację z psychiatrą w sytuacjach, gdy objawy są bardziej nasilone i wymagają interwencji farmakologicznej. Jeśli zatem nie masz pewności, do kogo się udać, wizyta u psychologa może być dobrym pierwszym krokiem, a w razie potrzeby psycholog skieruje cię do psychiatry.

Jeżeli jednak masz wątpliwości, czy twoje objawy wymagają leczenia farmakologicznego, lepiej skonsultować się bezpośrednio z psychiatrą, który, jako lekarz, będzie mógł postawić dokładną diagnozę i ewentualnie przepisać leki.

Psycholog a psychoterapeuta – czym się różnią?

Psycholog i psychoterapeuta to dwa różne zawody, choć często są ze sobą mylone. Psycholog to osoba, która ukończyła studia magisterskie z psychologii, podczas których zdobyła wiedzę teoretyczną na temat ludzkiej psychiki, zachowań oraz mechanizmów funkcjonowania człowieka w społeczeństwie. Psycholog może diagnozować problemy psychiczne, przeprowadzać testy psychologiczne, a także udzielać wsparcia emocjonalnego. Psycholog nie jest jednak osobą uprawnioną do prowadzenia psychoterapii, chyba że ukończył dodatkowe szkolenie z zakresu psychoterapii.

Psychoterapeuta natomiast to specjalista, który przeszedł kilkuletnie szkolenie z zakresu jednej z metod terapeutycznych (np. psychoterapii poznawczo-behawioralnej, psychoterapii psychodynamicznej, terapii Gestalt). Psychoterapeuci specjalizują się w długoterminowej pracy z pacjentem, pomagając w rozwiązaniu problemów emocjonalnych i psychicznych poprzez rozmowę i stosowanie technik terapeutycznych.

Warto zaznaczyć, że psychoterapeuta nie musi być psychologiem – niektórzy psychoterapeuci posiadają inne wykształcenie, takie jak pedagogika czy filozofia, ale po ukończeniu specjalistycznych kursów zdobywają uprawnienia do prowadzenia terapii. Różnica między psychologiem a psychoterapeutą polega więc przede wszystkim na zakresie uprawnień – psychoterapeuta zajmuje się terapią, natomiast psycholog diagnozą i wsparciem emocjonalnym.

W zależności od twoich potrzeb możesz wybrać specjalistę odpowiedniego dla siebie. Jeśli zależy ci na diagnozie psychologicznej lub krótkotrwałym wsparciu, lepszym wyborem będzie psycholog. Jeżeli natomiast chcesz podjąć długoterminową pracę nad swoimi emocjami i problemami, psychoterapia będzie właściwą drogą.

Podsumowanie

Decyzja o tym, kiedy iść do psychiatry, a kiedy do psychologa, zależy od nasilenia i rodzaju objawów. Psychiatra będzie właściwym wyborem w przypadkach poważniejszych zaburzeń psychicznych, które wymagają farmakoterapii, natomiast psycholog może pomóc w diagnozie i wsparciu emocjonalnym. W przypadku trudniejszych problemów, związanych z emocjami, psychoterapeuta może zaproponować długoterminową pomoc w ramach terapii. Ważne jest, aby nie zwlekać z szukaniem pomocy, gdy czujemy, że nasze zdrowie psychiczne wymaga wsparcia – każdy z tych specjalistów może odegrać kluczową rolę w poprawie jakości naszego życia.

Chcesz wiedzieć więcej?

Skorzystaj z bezpłatnych porad udzielanych dzięki dofinansowaniu ze środków PFRON w ramach projektu „Kompleksowe wsparcie kluczem do niezależności”. Zapewniamy wsparcie informacyjne, prawne, medyczne, pedagogiczne, psychologiczne oraz seksuologiczne. Zapraszamy!

Artykuł powstał w ramach tego samego projektu.