Skuteczna psychoterapia: jak zadbać o swoje zdrowie psychiczne?
Jakub Rafalski
Psycholog
Od stosunkowo niedawna, zarówno w mediach publicznych, jak i społecznościowych, pojawia się coraz częściej temat zdrowia psychicznego i jego wagi. Coraz więcej osób publicznych zaczyna otwarcie mówić, że problemy natury psychicznej nie są powodem do wstydu, a o zdrowie mentalne należy dbać tak samo jak o zdrowie fizyczne. Pojawiają się rozmaite inicjatywy, których celem jest zwiększenie dostępu do psychoterapii dla osób, które tego potrzebują.
Z drugiej strony, w naszej kulturze wciąż pokutuje nieprawdziwa wizja terapeuty jako osoby siedzącej w wygodnym fotelu z notatnikiem i zadającej bardzo osobiste pytania pacjentowi leżącemu na kozetce. Dlatego też warto odpowiedzieć na bardzo ważne pytania: kim jest psychoterapeuta/-tka? W czym może mi pomóc i jak wybrać odpowiedniego dla siebie specjalistę/-tkę?
Unikaj nieprzydatnych metod terapii
Podobnie jak w przypadku lekarzy, droga do pracy w zawodzie psychologa-terapeuty jest dość długa i wymaga dobrego przygotowania. Nie wystarczy bowiem ukończenie studiów z dziedziny psychologii. Po uzyskaniu tytułu magistra konieczne jest podjęcie nauki w tak zwanej szkole psychoterapii, w której kandydaci są sprawdzani pod kątem predyspozycji do bycia terapeutą oraz uczą się schematów postępowania określonych podejść psychoterapeutycznych (np. w nurcie poznawczo-behawioralnym, czy psychodynamicznym). Wykwalifikowany psychoterapeuta/-tka jest specjalistą, który ma wszelkie uprawnienia do leczenia, profilaktyki i rehabilitacji psychicznych zaburzeń. W tym celu psychoterapeuta/-tka stosuje specjalne, starannie dobrane metody i techniki terapeutyczne.
Niestety w Polsce zawód psychologa-terapeuty nie jest unormowany od strony prawnej, czego konsekwencją jest obecność na rynku osób niedoświadczonych lub stosujących metody uważane przez specjalistów za nieskuteczne (takie na przykład jak teoria ustawień Hellingera czy psychoanaliza), których działania mogą być wręcz szkodliwe dla pacjentów. Dlatego tak ważne przy wyborze terapeuty jest sprawdzenie jego wykształcenia i doświadczenia. Żaden dobry specjalista nie będzie miał najmniejszych problemów w otwartym mówieniu o swoich kwalifikacjach, przynależności do towarzystw psychologicznych czy certyfikatach.
Jak wybrać dobrego specjalistę
Przed zapisaniem się na konsultację, warto zastanowić się nad wyborem specjalisty, który może pomóc w rozwiązaniu problemów psychologicznych. Najpierw dobrze sprawdzić, jakie wykształcenie ma terapeuta/-tka i czy spełnia ono standardy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego lub Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Ważne jest też, czy psychoterapeuta/-tka poddaje swoją pracę superwizji. Analizowanie własnej pracy z doświadczonym specjalistą pomaga doskonalić umiejętności zawodowe oraz radzić sobie z własnymi trudnościami czy dylematami. Kiedy już umówisz się na osobiste spotkania, powinieneś mieć uczucie, że Twój terapeuta/-tka jest odpowiednią osobą dla Ciebie, bo przecież to z tą osobą będziesz się mierzyć z tym, co jest dla Ciebie najtrudniejsze. Dobry terapeuta/-tka będzie i wspierać, i dawać do myślenia, tak by terapia mogła jak najlepiej służyć Twojemu rozwojowi.
5 mitów o psychoterapii
MIT 1: Psychoterapia jest dla słabych. Psychoterapia to ostatnia deska ratunku.
FAKT: Psychoterapia jest dla każdego i może być stosowana w każdym momencie zmagania się z problemem.
MIT 2: Psychoterapia jest dla poważnie zaburzonych osób.
FAKT: Z psychoterapii mogą korzystać osoby w pełni zdrowe, które jednak odczuwają pewne trudności w życiu. Praca ze specjalistą może pomóc na przykład przy niskiej samoocenie, problemach w związku czy w przypadku utraty bliskiej osoby.
MIT 3: Psychoterapeuta/-tka rozwiąże wszystkie moje problemy.
FAKT: Z psychoterapeutą/-tką można omówić różne rozwiązania, które potem wdraża się w swoje życie bądź nie.
MIT 4: Psychoterapia ciągnie się latami i stać na nią tylko bogatych.
FAKT: To, ile potrwa psychoterapia, zależy od złożoności problemu, a dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na wizyty prywatne, rozwiązaniem może być terapia refundowana przez NFZ.
MIT 5: Psychoterapeuta/-tka jest zazwyczaj osobą z problemami, więc mi nie pomoże.
FAKT: Psychoterapeuta/-tka, jak każdy człowiek, może mieć własne problemy, ale oddziela swoje życie osobiste od zawodowego.
Aktualne, niezwykle niespokojne czasy, szczególnie narażają na wysokie poziomy stresu. Nadmiar bodźców i informacji, szybkie tempo życia, codzienne wyzwania, zmienność rzeczywistości mogą stanowić wyzwanie. Odporność na stres jest wysoko cenioną i przydatną umiejętnością, zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować stanu swojego zdrowia psychicznego i zadbać, by powierzyć je wykwalifikowanej i odpowiedzialnej osobie.
Fundacja Avalon udziela darmowego psychologicznego wsparcia w ramach:
- Projektu Avalon Active – indywidualna psychoterapia dla osób z niepełnosprawnością (dla osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności)
- Kompleksowego Centrum Poradniczego Fundacji Avalon – darmowe konsultacje mają na celu wsparcie osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin w procesie radzenia sobie z trudnościami. Spotkania są również nakierowane na przełamywanie poczucia bezsilności i bezradności oraz budowanie pewności siebie i motywowania do aktywności i samodzielności w życiu.
Chcesz wiedzieć więcej?
Skorzystaj z darmowych porad informacyjnych, prawnych, medycznych, pedagogicznych, psychologicznych oraz seksuologicznych.
Zapraszamy!
Artykuł powstał w ramach Kompleksowego Centrum Poradniczego Fundacji Avalon dzięki dofinansowaniu ze środków PFRON.