Wsparcie społeczne

Choroba jest bardzo traumatycznym przeżyciem dla człowieka i jego rodziny, dlatego tak ważne jest aby pomóc.

W tych trudnych chwilach nieocenione wsparcie. Jak możemy pomóc? Jakie wsparcie możemy zaoferować?

Zacznijmy od tego co to jest wsparcie społeczne.

Wsparcie społeczne to pomoc dostępna dla osób w sytuacjach trudnych, stresowych, wynika ono z powiązania człowieka z innymi ludźmi, społeczeństwem.

Jakie są rodzaje wsparcia?

Wsparcie emocjonalne: polega ono na okazywaniu troski, budowaniu poczucia bezpieczeństwa drugiej osoby, oznacza podtrzymywanie na duchu, uspokajanie, przekazywanie pozytywnych emocji. Osoby w trudnej sytuacji, poprzez rozmowę, mogą pozbyć się negatywnych uczuć, wyrazić swoje obawy. Osoba wspierająca często daje nadzieję. Dzięki tej interakcji polepsza się samopoczucie osoby odbierającej wsparcie. Ten rodzaj wsparcia jest bardzo powszechny i najczęściej oczekiwany.

Wsparcie rzeczowe, inaczej materialne: jest to pomoc finansowa kierowana bezpośrednio do osoby potrzebującej, a także konkretna pomoc w postaci świadczenia usług w celu odciążenia osoby chorej i zredukowania stresu związanego z przebiegiem choroby. Mogą to być codzienne czynności, takie jak: karmienie, kupowanie leków lub zapewnienie lokum. Ten rodzaj wsparcia łączy się z działalnością charytatywną, a więc najczęściej obejmuje osoby o usposobieniu altruistycznym.

Wsparcie informacyjne: to zapewnienie rzetelnej wiedzy i informacji na temat aktualnej sytuacji i możliwości jak najlepszego radzenia sobie z zaistniałą okolicznością. Może być to informacja na temat grup samopomocy, a także informacje od osób, które były w podobnej sytuacji (wymiana doświadczeń). Czym osoba ma więcej danych na temat problemu lub choroby, tym bardziej czuje, że posiada nad nimi większą kontrolę. Ten rodzaj wsparcia nazywa się też często poznawczym. Pomaga ono w zrozumieniu pozytywnych stron sytuacji.

Wsparcie instrumentalne: to konkretne pokierowanie sytuacją oraz osobą, np. po powrocie ze szpitala, czyli kiedy osoba ta jest najbardziej bezradna. Może nim być również czasowe zastąpienie tej osoby w jej codziennych obowiązkach. Są to także różnego rodzaju instruktaże dotyczące dnia codziennego, np. co zrobić w razie pojawienia się bólu lub opieki nad chorym. Wsparcie to może ograniczać osobę chorą, dlatego powinno ono zachodzić tylko na życzenie danej osoby. Ten rodzaj wsparcia pożądany jest w poradniach, np. psychologicznych.

Wsparcie duchowe to przede wszystkim pomoc w sytuacjach kryzysu
i cierpienia duchowego, pomoc osobom w stanie terminalnym, które boją się tego, co nadejdzie. Ten rodzaj pomocy występuje w hospicjach i jest prowadzony przede wszystkim przez duszpasterzy. Osoby chore często poszukują sensu życia, zadają pytania egzystencjalne.

Choroba jest bardzo trudną sytuacją w życiu człowieka. Wywołuje wiele emocji, zmian w życiu osoby chorej oraz jej rodziny, wpływa na jakość życia. Z tego względu tak ważne jest wsparcie osób, które zmagają się z chorobą. Wsparcie to powinno być dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby chorej i jej potrzeb. Powinno:

• pochodzić od wielu osób: personelu medycznego: lekarzy, pielęgniarek, rehabilitantów, niemedycznego: psychologów, pedagogów, duszpasterzy, pracowników socjalnych, a także od rodziny i wolontariuszy.
• mieć różny charakter, być wielowymiarowe (wsparcie emocjonalne, informacyjne, rzeczowe, instrumentalne i duchowe).

Tekst opracowała Agnieszka Domachowska, na podstawie:

M. Winiarski, Wsparcie społeczne, [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, tom VII, T. Pilch (red.), Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2008, s. 269.

Sęk H., Cieślak R., Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

Kustra C., Wsparcie duchowe jest troska w sytuacji choroby, [w:] Akademia walki z rakiem — wsparcie społeczne, Rębiałkowska-Stankiewicz M., Kowalczyk M., Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.